Υπερτριπλάσια η αναλογία οφέλους-κόστους για τις ηλεκτρικές διασυνδέσεις Δωδεκανήσων και Βορείου Αιγαίου

Σε υπερτριπλάσιο υπολογίζεται το όφελος των ηλεκτρικών διασυνδέσεων των Δωδεκανήσων και των νησιών του Βορείου Αιγαίου με το ηπειρωτικό σύστημα μεταφοράς, συγκριτικά με το κόστος κατασκευής τους, αναλογία με την οποία ξεπερνούν τον «πήχη» για τον χαρακτηρισμό τους ως Έργα Μείζονος Σημασίας για τη χώρα.
 

Ειδικότερα, η μελέτη κόστους-οφέλους που εκπόνησε ο ΑΔΜΗΕ, βάσει των προβλέψεων του ρυθμιστικού πλαισίου, δηλαδή της μεθοδολογίας και των παραδοχών που χρησιμοποιεί ο ENTSO-E για την κατάρτιση του ευρωπαϊκού Δεκαετούς Προγράμματος Ανάπτυξης Δικτύου (TYNDP 2024), εμφάνισε λόγο οφέλους-κόστους (Benefit-Cost Ratio) ύψους 3,38 για την ηλεκτρική διασύνδεση των Δωδεκανήσων και 3,56 για τα νησιά του Βορείου Αιγαίου.
 

Τα σενάρια που εξετάστηκαν στο πλαίσιο της μελέτης, αφορούν την διασύνδεση των νησιών με το ηπειρωτικό σύστημα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας σε σχέση με τη διατήρηση της απομονωμένης ανάπτυξης και λειτουργίας τους με ηλεκτροπαραγωγή που στηρίζεται κατά βάση στα συμβατικά καύσιμα. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό, ότι η οικονομική ωφέλεια των νέων υποδομών μεταφοράς που σχεδιάζει ο Διαχειριστής είναι πολλαπλάσια σε κάθε περίπτωση, ακόμη και εάν ληφθούν υπόψη οι πληθωριστικές πιέσεις στην παγκόσμια αγορά καλωδίων που έχουν αυξήσει σημαντικά τα κεφάλαια που θα απαιτήσει η κατασκευή τους.
 

Επισημαίνεται ότι τα οφέλη που εμφανίζονται στη μελέτη είναι σαφώς υποεκτιμημένα, καθώς ο υπολογισμός τους βασίζεται στο κόστος παραγωγής από συμβατικές μονάδες, σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές τιμές καυσίμων που χρησιμοποιεί ο ENTSO-Ε, χωρίς να έχουν συνυπολογιστεί οι ειδικές συνθήκες που ισχύουν στην Ελλάδα, όπως ο αυξημένος Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης στο πετρέλαιο diesel, που αποτελεί το καύσιμο των συμβατικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής στα μη διασυνδεδεμένα νησιά. Επιπλέον, η μελέτη λαμβάνει υπόψη τους αυστηρούς περιβαλλοντικούς περιορισμούς που επιβάλλουν την πλήρη απόσυρση του πετρελαίου mazut -το αργότερο- μετά το 2030, με αποτέλεσμα την περαιτέρω αύξηση του κόστους λειτουργίας των τοπικών μονάδων.
 

Αξίζει να σημειωθεί ότι το ύψος της αναλογίας κόστους-οφέλους των νέων ηλεκτρικών διασυνδέσεων που δρομολογεί ο Διαχειριστής, υπερβαίνει κατά πολύ και τον μέσο όρο που ισχύει -βάσει των ίδιων αυστηρών απαιτήσεων- για τα διασυνοριακά Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI) της Ε.Ε.. Είναι ενδεικτικό ότι οι διασυνδέσεις των Δωδεκανήσων και του Βορείου Αιγαίου, διαθέτουν υψηλότερο λόγο οφέλους-κόστους από τα 14 εκ των 24 Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος που σχεδιάζονται στην περιοχή της ΝΑ Ευρώπης και εντάχθηκαν στη 2^η λίστα της Ε.Ε. για Έργα Κοινού /Αμοιβαίου Ενδιαφέροντος που είναι υπό δημοσίευση. Σημειώνεται δε, ότι με Απόφαση Υπουργικού Συμβουλίου, οι διασυνδέσεις των δύο νησιωτικών συμπλεγμάτων έχουν χαρακτηριστεί ήδη από τις αρχές του 2025 ως έργα γενικότερης σημασίας για την οικονομία της χώρας.
 

Η ενσωμάτωση των Δωδεκανήσων και των νησιών του Βορείου Αιγαίου στο ηπειρωτικό ηλεκτρικό σύστημα, κλείνει τον μεγάλο κύκλο των νησιωτικών διασυνδέσεων στο Αιγαίο, που σχεδιάζονταν επί δεκαετίες και ξεκίνησαν να υλοποιούνται εντατικά από το 2017, καταργώντας πρακτικά τις χρεώσεις Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας που σήμερα επιμερίζονται στους καταναλωτές όλης της χώρας.
 

Πέραν των σημαντικών οικονομικών ωφελειών, οι νέες διασυνδέσεις με τη λειτουργία τους αναμένεται να αναβαθμίσουν άμεσα την καθημερινότητα των κατοίκων και το τουριστικό προϊόν των νησιών, ενισχύοντας την αξιοπιστία της ηλεκτροδότησης και βελτιώνοντας την ποιότητα του αέρα και του περιβάλλοντος των νησιών, ειδικά στις περιοχές που γειτνιάζουν με τους ρυπογόνους πετρελαϊκούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής, οι οποίοι θα τεθούν σε ψυχρή εφεδρεία και συνεπώς θα σταματήσουν να λειτουργούν. Εξίσου καίρια είναι και η εθνική διάσταση των έργων, καθώς οι διασυνδέσεις θα αποτελέσουν τις ενεργειακές υποδομές που θα φέρουν -πραγματικά και συμβολικά- το ανατολικό Αιγαίο πιο κοντά στην ηπειρωτική Ελλάδα.