Οι θέσεις και προτάσεις της Ένωσης Ξενοδόχων Σαντορίνης για το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό

Η Ένωση μας στο πλαίσιο της διαβούλευσης που διενεργείται για το “Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό” έχει την υποχρέωση να λάβει θέση σε αυτή την τόσο σημαντική διαδικασία που θα καθορίσει τη συνέχεια αλλά και το μέλλον του τουρισμού της χώρας μας.
 

Οι τοποθετήσεις μας άλλωστε δεν είναι καινοφανείς και αποσπασματικές, αλλά αποτελούν επανάληψη και συνέχεια όσων είχαμε υποβάλει προ διετίας, τον Δεκέμβρη του 2022, στο πλαίσιο της διαβούλευσης του “Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου” και όσων έχουμε επίσης εκφράσει για τον “Ειδικό Χωροταξικό Σχεδιασμό” της Σαντορίνης.
 

Η Σαντορίνη είναι ένας προορισμός που αποτελεί την αιχμή του δόρατος του τουριστικού προϊόντος που διαθέτουμε, συμβάλλοντας τα μέγιστα στην ανάπτυξη και στην οικονομία της χώρας μας, προσφέροντας σημαντική αύξηση της απασχόλησης στο νησί αλλά και μεγάλες απολαβές σε όλο το φάσμα των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται κατά την διάρκεια της τουριστικής σεζόν και όχι μόνο.
 

Αναπόφευκτα όμως η τουριστική ανάπτυξη επιφέρει μια ανεπάρκεια των υποδομών που χρειάζονται για να καλύψουν μια συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση. Η αδυναμία διαχείρισης απορριμμάτων, η δυσκολία εύρεσης στέγης τόσο για τους μόνιμους κατοίκους, όσο και για τους εποχικούς εργαζόμενους, τους εργαζόμενους στην υγεία, στην ασφάλεια αλλά και την παιδεία είναι μεγαλύτερη από ότι μπορεί να φανταστεί κανείς. Η ανεξέλεγκτη ανοικοδόμηση που παρατηρείται δημιουργεί προβλήματα, υποβαθμίζοντας αλλά και αλλοιώνοντας τους οικισμούς.

Γι’ αυτό προτείνουμε:

1. Να μην κατασκευαστούν νέα ξενοδοχεία εκτός σχεδίου μέχρι την ολοκλήρωση του εν λόγω Χωροταξικού για τον τουρισμό.
 

2. Να δημιουργηθεί βιομηχανική περιοχή στο Μονόλιθο, ώστε όλες οι βιοτεχνικές μονάδες να είναι συγκεντρωμένες σε ένα σημείο του νησιού.
 

3. Να προστατευτούν οι εκτάσεις γεωργικής γης και κυρίως οι αμπελώνες. Η εμπειρία του επισκέπτη δεν πρέπει να περιορίζεται στο ξενοδοχείο, την ταβέρνα και στην παραλία, αλλά σε όλο το φάσμα των προϊόντων που ο τόπος αυτός παράγει αλλά και τις δυνατότητες που προσφέρει.
 

4. Να προστατευτούν όλοι οι οικισμοί, αλλά κυρίως οι παραδοσιακοί οικισμοί και να ενταχθούν σε διατάγματα που να προσδιορίζουν τους όρους δόμησης. Το Εμπορείο, ο Πύργος και το Μεγαλοχώρι είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα.
 

5. Η μοναδική καλντέρα πρέπει να έχει διαφορετική αντιμετώπιση από τους υπόλοιπους οικισμούς. Θα πρέπει να μελετηθούν οι οικισμοί της Οίας, των Φηρών, του Ημεροβιγλίου κλπ με ιδιαίτερη προσοχή και να προσδιοριστούν ειδικοί όροι δόμησης και χρήσης.
 

6. Να προβλεφθούν διατάξεις στην αδειοδότηση ανέγερσης ξενοδοχείων, όπου θα επιτρέπεται η ανέγερση επιπλέον τετραγωνικών από τον συντελεστή δόμησης, εντός της ίδιας ιδιοκτησίας και θα προορίζονται αποκλειστικά και μόνο για την στέγαση του προσωπικού, που όμως δεν θα επιτρέπεται να μετατραπούν σε δωμάτια πελατών, με αυστηρές χρηματικές ποινές στους παραβάτες, έως και αφαίρεση της άδειας λειτουργίας. Αυτό θα λύσει το πρόβλημα των αναγκών στέγασης προσωπικού. Επίσης να υποχρεώνονται τα ξενοδοχεία να δημιουργούν χώρους στάθμευσης αυτοκινήτων πελατών τους (κυρίως στα εντός οικισμών).
 

7. Στους παραδοσιακούς οικισμούς να μην επιτρέπεται η κατασκευή κτισμάτων με μοντέρνα αρχιτεκτονική, παρά μόνο στην λογική της ένταξης σε αυτόν και της προσαρμογής στο ύφος και στην μορφή του οικισμού. Να μην επιτρέπεται η επέκταση των παραδοσιακών οικισμών.
 

8. Να περιοριστεί η δυνατότητα ενοικίασης κατοικιών χωρίς σήμα του ΕΟΤ, στην αγορά του διαμοιρασμού (Airbnb). Να υπάρχει ένα συγκεκριμένο ποσοστό των κατοικιών ανά οικισμό που θα διατίθενται, καθώς αλλοιώνεται η έννοια της εντοπιότητας του οικισμού, απομακρύνοντας τους μόνιμους κατοίκους.
 

9. Να μην αλλάζουν χρήση οι κατοικίες ώστε να μετατρέπονται σε καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης.
 

10. Στους παραδοσιακούς οικισμούς θα πρέπει γίνει υπογειοποίηση των καλωδίων ρεύματος και να απαγορευτεί η οποιαδήποτε αλλοίωση όψεων κτιρίων, να αφαιρεθούν τα αλουμινένια κουφώματα, οι ηλιακοί θερμοσίφωνες (με επιδότηση στους ιδιοκτήτες για εγκατάσταση αντλίας θερμότητας σε μη εμφανή θέση) και τα κλιματιστικά όπου είναι ορατά, να προηγείται πάντα έγκριση για κατασκευή οποιασδήποτε πέργκολας ή τοποθέτηση τέντας, να επιτρέπονται μόνο παραδοσιακές ξύλινες ταμπέλες και οποιαδήποτε παράβαση θα πρέπει να τιμωρείται με πρόστιμο και με αναστολή λειτουργίας αν πρόκειται για επιχείρηση, μέχρι αποκαταστάσεως.
 

11. Να απαγορεύεται η είσοδος αυτοκινήτων στους οικισμούς και να προβλεφθεί η δημιουργία χώρων στάθμευση περιμετρικά αυτών. Να επιτρέπεται μόνο σε καθορισμένες ώρες η παράδοση εμπορευμάτων.
 

12. Το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο πρέπει επίσης να προβλέπει την χωροθέτηση για το νέο εμπορικό και επιβατικό λιμάνι με μαρίνα, τον χώρο διαχείρισης απορριμμάτων και την νέα γραμμή τελεφερίκ.
 

13. Θεωρούμε απαραίτητη και άμεση ανάγκη τη λειτουργία του συστήματος berth allocation για την αποφυγή ταυτόχρονων αφιξοαναχωρήσεων στα λιμάνια του νησιού και συγκεκριμένα στην κρουαζιέρα και στον όρμο των Φηρών, καθώς και τη λειτουργία time slots σε χώρους μαζικής προσέλευσης ανθρώπων όπως π.χ. στην Οία και τα Φηρά.
 

14. Να δημιουργηθεί Φορέας Διαχείρισης Προορισμού (DMO) για τη Σαντορίνη για την σωστή διαχείριση του τουριστικού προϊόντος, των ροών και της εικόνας της.
 

15. Επισημαίνοντας την αλληλοκάλυψη χωροταξικών σχεδιασμών που έχουν προηγηθεί, από πλευράς μας επιμένουμε και ζητάμε την εφαρμογή του “Στρατηγικού Σχεδιασμού για τη Σαντορίνη” που εξαγγέλθηκε από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό τον Ιούνιο του 2020 στη Σαντορίνη ο οποίος προβλέπει την δημιουργία νέων υποδομών στο νησί, με σημαντικότερη αυτή της κατασκευής νέου λιμανιού.
 

Επίσης παρατηρούμε οτι υπάρχει μεγάλη απόκλιση και διαφοροποιήσεις ανάμεσα στα όσα προβλέπουν το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο, ο Ειδικός Χωροταξικός Σχεδιασμός και το παρόν Ειδικό Χωροταξικό Σχέδιο για τον τουρισμό , όπως για παράδειγμα στην κατηγοριοποίηση του εθνικού τουρισμού όπου το Ειδικό Χωροταξικό Σχέδιο για τον τουρισμό ορίζει πέντε κατηγορίες α) περιοχές ελέγχου, β) αναπτυγμένες περιοχές, γ) αναπτυσσόμενες περιοχές, δ) περιοχές με δυνατότητες ανάπτυξης και ε) μη αναπτυγμένες περιοχές» με την Σαντορίνη να κατατάσσεται στις περιοχές ελέγχου χωρίς να αποσαφηνίζονται τα κριτήρια χαρακτηρισμού της κάθε περιοχής, και σε σχέση με τι και ποιες προοπτικές άραγε εφόσον δεν υπάρχουν οριστικοποιημένες μελέτες φέρουσας ικανότητας.
 

Τέλος σε ότι αφορά στη λειτουργία της βραχυχρόνιας μίσθωσης (Airbnb) δεν δίνεται λύση στην συγκεχυμένη κατάσταση που επικρατεί σήμερα σε ότι αφορά στην κατηγοριοποίηση και αξιολόγηση της δραστηριότητα τους, ενώ στο κρίσιμο ζήτημα των υποδομών που είναι απολύτως απαραίτητες για την επιβίωση και αειφορία του τουρισμού και στα πλέον “ελεγχόμενα” μέρη, θεωρούμε οτι γίνονται γενικόλογες αναφορές και σε κάθε περίπτωση απουσιάζουν οι δεσμεύσεις, οι επιλογές και τα χρονοδιαγράμματα για την δημιουργία ή συντήρηση τους, κάτι που δεν βελτιώνει τη σημερινή απροσδιοριστία και περιορίζει την δημιουργία νέων υποδομών που για τη Σαντορίνη είναι απαραίτητοι για την επιβίωσή της ως τουριστικός προορισμός.

Με εκτίμηση,

Για την Ένωση Ξενοδόχων Σαντορίνης

Ο πρόεδρος του Δ.Σ.

Αντώνης Παγώνης